Magnus Carlsen, FIDE Dünya Şampiyonluğu Adaylar Turnuvası'nda geçen dokuz turun ardından tek başına lider durumda bulunuyor. Norveçli oyuncu Pazartesi günü Vladimir Kramnik (Rusya) ile berabere kalırken liderliği paylaşan diğer oyuncu Levon Aronian (Ermenistan) ise rakibi Boris Gelfand (İsrail) karşısında önemli bir puan kaybetti. Peter Svidler (Rusya) ve Alexander Grischuk (Rusya) arasındaki karşılaşma oldukça karışık konumlara sahne oldu ve beraberlik ile sonuçlandı. Bu sırada Vassily Ivanchuk (Ukrayna) 6,5 saat süren uzun bir oyunun sonunda rakibi Teimour Radjabov (Azerbaycan) karşısında turnuvadaki ilk galibiyetini aldı.

FIDE Dünya Satranç Şampiyonluğu Adaylar Turnuvası'nın ikinci yarısı başlarken turnuvaya hem internet üzerinden hem de Londra'daki IET'de gösterilen ilgi artıyor. Geçen her gün oyun salonundaki izleyiciler ve basın odasındaki gazetecilerin sayısı artıyor. Turnuvanın düzenlendiği yerde birçok büyükustaya da rastlamak mümkün. Gawain Jones, Daniel King ve Luke McShane turnuvayı sık ziyaret edenler arasında yer alıyor. Pazartesi günü de büyükustalar John Nunn, Matthew Sadler, Jon Speelman ve Simon Williams turnuva salonunu ziyaret etti. İzleyiciler ve ziyarete gelen tüm büyükustalar o günkü büyük karşılaşmaya tanıklık ettiler: Dünya Elo sıralamasında ikinci olan Vladimir Kramnik, sıralamada lider durumda bulunan Magnus Carlsen ile karşılaştı.

Kramnik, Katalan Açılışı'nı kullanarak rahat bir üstünlük elde etti: "Aslında bu açılışı Kazan için hazırlamıştım; 2011 yılında Radjabov karşısında oynayacakken vazgeçip başka bir açılış oynamaya karar verdim. O günden bu yana da kimse tarafından oynanmadı. 11. Vc2 ve 12. Kd1 hamleleriyle kurduğum bu yapı yeni bir fikir ve kanımca oldukça tehlikelidir. " Carlsen: "Bu açılışın detayları hakkında fazla bir bilgiye sahip değildim. Masa başında bir çare aramak zorunda kaldım. Bu hiç de kolay olmadı ve Kramnik farkedilir bir üstünlük sağlamayı başardı. Demek ki bir yerlerde hata yaptım. Sadece iyi bir plan bulmaya uğraştım ama başaramadım."

13. Ac3 hamlesinin ardından beyazlar "açıkça üstündür." ve 20. Ve3 hamlesiyle birlikte "işler siyahlar için kritik bir hal almaya başladı" (Kramnik) ancak sonrasında 22... Ke8 hamlesinden sonra Carlsen savunma için kilit değerde olan (ve belki de tek hamle olan) 25... Ad5! hamlesini buldu. Neredeyse zorunlu bir şekilde ortaya çıkan iki tarafında birer kalesi ve ters renkli fillerinin bulunduğu oyun sonunda Kramnik'in fazla piyonu kazanmaya yetmedi. Rus oyuncu bu konumu basın toplantısında iki kez "geriye kalan sadece milimetrik bir üstünlüktü" şeklinde değerlendirdi.

Kramnik'in maç hakkındaki yorumu ise şöyle oldu: "Magnus'un çok kuvvetli bir oyuncu ve yine çok kuvvetli bir savunmacı olduğu aşikardır. Bu gün bir kazanç kaçırdığımı iddia etmiyorum fakat açılıştan iyi çıktım, galibiyete yakın görünen iyi bir konum elde ettim. Sonucun biraz moral bozucu olduğu kesin." Carlsen ise savunması hakkında şu yorumu yaptı: "Tehlikeli bir durumda olduğumu düşündüm fakat işin iyi olan tarafı çoğu kez tek hamle oynamak zorunda olmamdı. Daha sonra ise işim daha kolaylaştı."

Peter Svidler ve Alexander Grischuk arasındaki karşılaşma şüphesiz turnuvada şu ana dek oynanan en ilginç maç oldu. Grischuk, bu oyunda Radjabov karşısında da oynadığı Şah-Hint Savunması'nı oynamayı tercih etti. Svidler de buna Sämisch devam yolunu seçerek yanıt verdi. Açılışın ardından 12. hamlede Grischuk uzun vadeli bir taş fedası fikrini içeren muhteşem bir yenilik yaptı.

İlk başta Svidler "oldukça endişeliydi." "Pratik bir oyunda böylesi bir konuma düşerseniz yapacağınız her hamle işkence gibidir." Hollanda'da yaşayan İngiliz büyükusta Matthew Sadler de haftasonu ailesiyle birlikte turnuvayı izlemeye geldi ve yorumcuların arasına katıldı: "Konumu incelerken hep taşları sayıyordum ve sanırım bunu en az on defa yaptım!" Svidler uzun bir analizin ardından ilginç bir dizi hamle oynadı ve kazanacağını hissetti. "Ancak 19. h3 hamlesini kaçırdım. Bu hatanın ardından farkettim ki oyun henüz bitmemişti." Sonunda beyazların vezir karşılığında üç hafif taşı vardı ve "beyazların hala iyi olması gerekiyordu" fakat konum Svidler'in "tarzına pek uygun değildi." Zaman sıkışmasında Grischuk'un işini zorlaştıracak birkaç hamle kaçırmış olabilir. Zaman kontrolünün ardından ortaya çıkan konumda ise artık siyahların yeterince karşı oyunu vardı ve Svidler'in rakibinin beraberlik teklifini kabul etmekten başka çaresi kalmadı.

Boris Gelfand - Levon Aronian oyunu turnuva sıralamasını etkileyen çok önemli bir karşılaşma oldu. Hollanda Taş Duvar yapısını andıran ve Kabul Edilmeyen Vezir Gambiti sonucunda ortaya çıkan bir konumda Aronian 25. hamlede taktik bir inceliği kaçırdı ve önemli bir piyonu kaybetti. Bilgisayarların da tasvip etmediği 26...Ff7 hamlesi hakkında Gelfand şu yorumu yaptı: "Bu hamleden sonra Levon'un başının belada olduğunu anladım."

Ancak İsrailli oyuncuya göre siyahlar henüz kayıp konumda değildi. "32. Kd3 hamlesinin ardından üstünlüğümün kazanca yetip yetmediği kesin değildi fakat 32. h5 ağır bir hataydı." Basın toplantısına doping testi yüzünden katılamayan Aronian (Carlsen, Kramnik ve Svidler de bu testten geçti.) daha sonra 28. e6 hamlesini kaçırdığını ve "33. f5 fikrini tamamen unuttuğunu" ifade etti. Zaman kontrolünden hemen önce Gelfand basit bir kazanç fikrini kaçırdı ve tahtada iki tarafın da kalelerinin olduğu bir final ortaya çıktı. "Neyse ki şaha saldırmak gibi bir fikir vardı" şeklinde konumu yorumlayan Gelfand oyun sonunu zorlanmadan kazandı. Ancak Gelfand için kazanmak öyle kolay değildi. "Kazanmak benim için zor oldu çünkü çok yakın bir arkadaşımla oynuyordum ve onu turnuva liderliğinden edecektim. Ancak ikimiz de profesyoneliz ve her oyunda elimizden geleni yapmalıyız."

Altı buçuk saat süren uzun bir oyunun sonunda Vassily Ivanchuk turnuvadaki ilk galibiyetini aldı. Ivanchuk, "Hızlandırılmış Lasker Devam Yolu" diye de tabir edilebilecek olan Kabul Edilmemiş Vezir Gambiti'nin bir devam yolunu seçen Teimour Radjabov karşısında rahat bir üstünlük elde etti. Bir an için yorumculardan Nigel Short, Radjabov'un Af6-e4 hamlesini yanlışlıkla bir hamle önce oynadığını sandı fakat Azeri oyuncu bu hamleye karar vermek için beş dakika harcamıştı. Radjabov: "Oyun benim için uzun süren bir işkence gibiydi. Açılışta bir şeyler yanlış gitti ve beyazların hafif üstün olduğu fakat sürekli mücadele ederek doğru hamleleri bulmam gereken bir konum ortaya çıktı. Karşı oyun için parlak fikirler bulamadım."

İki oyuncu da oyun sonunun siyahlar için kayıp olup olmadığı konusunda emin değildi. Radjabov'un yorumu şöyle oldu: "Belki de atları değişmemeliydim çünkü bu değişimin ardından ortaya çıkan konumda oynamak beyazlar için çok kolay hale geldi. Yine de savunmak mümkün olabilirdi" Kramnik, bir röportajında Radjabov'un aldığı bu kötü sonuçları açılış hazırlığındaki hatalara bağlasa da Radjabov bu kötü performansa son dönemlerde pek aktif olmamasını sebep gösterdi. "Yakın zamanda bir turnuvada oynamalıydım ancak ailevi bir durumdan ötürü bu mümkün olmadı. Zürih'te oynamış olan oyuncuların turnuvaya iyi başlamamış olsalar da şimdi iyi gittiklerini görebilirsiniz."

Dokuz turun ardından Carlsen 6 puanla tek başına lider durumda. Aronian 5,5 puan ile ikinciyken onu Kramnik 5 puanla takip ediyor. Gelfand 4,5 puanla dördüncülüğe yükseldi ve bu sırayı Grischuk ile paylaşıyor. Svidler 4 puanla altıncı, Ivanchuk 3,5 puanla yedinci ve Radjabov ise 3 puanla sonuncu sırada yer alıyor. 26 Mart Salı günü turnuvanın üçüncü boş günü idi. Turnuva 27 Mart Çarşamba günü saat 16:00'da 10. tur ile devam ediyor: Carlsen-Gelfand, Aronian-Ivanchuk, Radjabov-Svidler ve Grischuk-Kramnik karşılaşmaları oynanıyor.

Özgün Metin: Peter Doggers
Çeviri: Ali Polatel

Resmi Site