Üçüncü Partide Büyük Mücadele!

İlk iki partide satrançseverler belki aradığı mücadeleyi bulamadı ancak üçüncü oyun şampiyonluk maçları tarihinde yerini alacak büyük bir mücadeleye sahne oldu. Birçok büyükustanın beraberlikte anlaşacağı bir konumda yine kazanç şansları bulan Carlsen karşısında Karyakin çok iyi bir savunma örneği gösterdi ve çok önemli bir yarım puanı kurtardı. Ancak Carlsen'in en az iki yerde kazanç kaçırdığını söylemekte fayda var. Gerçekten kuru ve teknik konumları oynamakta Carlsen kadar iyi bir oyuncu satranç tarihinde bulmak zor, Capablanca, Rubinstein ve Karpov'un en iyi partilerine benzer bir seviyede hemen her oyunda oynamayı başarıyor. Dolayısıyla Sergey Karyakin'in kurtardığı bu beraberliğin değeri çok büyük.

Bu partiyle beraber maçın kızıştığını pekala söyleyebiliriz. Dördüncü oyunda Karyakin'in Carlsen'e mutlaka zor problemler yaratması lazım yoksa maç Carlsen'in psikolojik üstünlüğünde devam edecek. O yüzden bu tur da iyi bir parti bekleyebiliriz gibi görünüyor, tabii eğer Karyakin berabereye razı değilse.

Maçta dördüncü oyun bugün TSİ 22.00'de oynanacak.

 

Carlsen - Karyakin

Dünya Şampiyonluğu Maçı (3) New York

Analiz: [Tarık Selbes]

1.e4 [Carlsen rakibini bir de e4 hamlesiyle test ediyor.] 1...e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 ¤f6 [Beklenen son: Berlin Savunması] 4.0–0 ¤xe4 5.¦e1 [5.d4 ¤d6 6.¥xc6 dxc6 7.dxe5 ¤f5 8.£xd8+ ¢xd8 ana devam yolu. Partideki hamle fazlasıyla eşit konumlara yol açıyor ama en azından beyaz için de oynaması zor klasik Berlin oyunsonu değil.]

5...¤d6 6.¤xe5 ¥e7 7.¥f1 ¤xe5 8.¦xe5 0–0 9.d4 ¥f6

 10.¦e2!? [Buraya kadar her şey normal ama Carlsen az rastlanan bir hamleyle rakibini sınamak istiyor. Elbette konumdaki doğal hamle 10.¦e1. Örnek bir devam yolu 10...¤f5 (10...¦e8 11.c3 ¦xe1 12.£xe1 £e8 13.£xe8+ ¤xe8 14.¥f4 d5 15.¥d3 ¥e7 16.¤d2 ¥d6=) 11.c3 d5 12.¥f4 c6 13.¤d2 ¤h4 14.¥d3 ¥f5 15.¥xf5 ¤xf5= Carlsen’in hamlesinin ardında yatan fikri az sonra göreceğiz.]

10...b6 [Eğer şimdi normal 10...¦e8 varyantı oynanırsa 11.¥f4 ve doğal 11...¤f5? yanıtı (11...¦xe2 oynanırsa 12.£xe2!? ilginç bir piyon fedası ve sanırım Carlsen’in de oynamak istediği hamle. 12...¤f5 (12...¥xd4 13.c3 ¥f6 14.¤d2 £e7 de oynanabilir)13.¥xc7 ¤xd4 14.£e3 £e7 15.£xe7 ¥xe7 16.¤c3 ¤xc2 17.¦d1 ve beyazın piyon karşılığında pozisyonel baskısı mevcut.) 12.¥xc7 yüzünden oynanamıyor. Kalenin e2’de korunuyor olması ve alışlarda beyaz vezirin tehdit edilmiyor olması beyaza yeni taktik olanaklar yaratıyor. Karyakin’in oynadığı hamle daha önce oynanan partilerde de siyahın seçimi olmuş. Kalenin e2’deki tuhaf konumundan yararlanmaya çalışan -Fa6 tehdidiyle- mantıklı bir hamle.Ancak bu hamleyi oynamak Karyakin’in tam 25 dakikasına mal oldu!]

11.¦e1 ¦e8 [11...¥b7 bence daha doğal bir hamleydiancak Karyakin 10. Ke1’e Ke8 oynanabiliyorsa b6 ek temposuyla da oynanabilir diye düşünmüş olmalı ki yanlış bir düşünce değil. 12.¥f4 ¤f5 13.c3 ¦e8 14.¦xe8+ £xe8 15.¤d2 (15.¥xc7? d6–+) 15...d6 ve pozisyon tamamen farklı bir karakter alırdı, en azından partideki kadar kuru bir pozisyon olmazdı.]

12.¥f4 ¦xe1 13.£xe1 £e7 [13...¤f5? 14.¥xc7 olmazdı; 13...¥b7 14.¥xd6 (14.c3) 14...cxd6 15.c3 ve yine Carlsen’in istediği tarzda çok ufak bir yapısal üstünlük mevcut]

14.¤c3 ¥b7 15.£xe7 ¥xe7 16.a4 [a4-a6 oynanmasının hangi tarafa yaradığı konusu açıkçası meçhul. 16.¦e1 ¥f8 17.¤b5 (17.f3) 17...¤xb5 18.¥xb5 c6 19.¥d3 oyundakinden farklı bir seçenekti ama sanırım bu konumda siyahın işi biraz daha kolay. Carlsen ve sekondantlarının hazırlığı oyundaki kale+at kale+fil’e karşı oyunsonunun siyah için daha can sıkıcı olduğunu düşünüyor olmalı.]

16...a6 17.g3! [Ünlem hamleden çok arkasındaki beyaz fili değişme fikrine.] 17...g5 [Karyakin doğru bir seçim yaparak beyazı kırışmaya zorluyor, değilse f4 fili atı d6’ya mıhlamış vaziyette. Elbette bu hamlenin bir dezavantajı var o da zayıflayan f5 karesi ile g5 piyonunun siyah filin renginde olması.] 18.¥xd6 ¥xd6 19.¥g2 ¥xg2 20.¢xg2 f5

 [e4 karesini kontrol önemli değilse Ae4-g4 ve sonrasında Ag3-f5 fikirleriyle beyaz kalıcı bir üstünlük elde ederdi. Açıkçası bu konumda bir çok büyükusta beraberlikte anlaşırdı ama Carlsen için oyun daha yeni başlıyor.]

 21.¤d5 ¢f7 22.¤e3 [at için ideal bir kare ve f5 piyonunu tehdit ediyor.] 22...¢f6 23.¤c4 [Carlsen tabii ki hamle tekrarına razı değil.] 23...¥f8 [Oyunun devamına bakıldığı zaman 23...¦e8 daha iyi bir seçenek gibi duruyor. 24.¤xd6 cxd6 25.¢f1 (25.¦a3 ¦e2 26.¦c3 (26.¦b3 ¦xc2 27.¦xb6 ¢e6) 26...¢e6) 25...¦e4 26.c3 ¢e6 27.¦a3 korkutucu değil çünkü 27...¢d5 28.¦b3 ¢c6 ve şah piyonları korumaya yetişiyor.]

24.¦e1 ¦d8 25.f4! [Çok iyi bir hamle. f5 piyonunu sabitleyip aynı zamanda g-hattını beyaz kale için açıyor.] 25...gxf4 26.gxf4 b5! 27.axb5 axb5 28.¤e3 [28.¤e5 ¥d6! ve siyah hafif taşları kırışarak berabere kale finaline girecek. Eğer 29.¤d3= eşit bir konumla.]

28...c6 [28...¥d6 29.¢f3 ¦g8 bir diğer seçenekti ama 30.¦a1 ve bu sefer a-hattından beyaz kale vezir kanadı piyonlarını tehdit edecek.]

29.¢f3 ¦a8 30.¦g1

30...¦a2?! [Bu hamleyi canlı izlerken pek anlayamadım çünkü beyazın bariz cevabından sonra siyah kale a2’de anlamsız kalıyor. 30...¥h6 ile Kg5’i engellemek daha doğru görünüyor. 31.b3 d5 ve şimdi 32.¦g3 oynanırsa 32....¦e8 33.¦h3 ¢g6 34.¤xf5 piyon kazanıyor gibi görünüyor ancak 34... ¥xf4! 35.¢xf4 ¦e4+ ve materyal dengesi yine sağlanıyor. Tabii bu varyantın sonundaki taktiği görmesi hiç kolay değil dolayısıyla Karyakin’i anlayışla karşılamak lazım.]

31.b3 c5 [31...h6 oynarsa 32.h4 -- 33.h5 ve g6 zayıflığından kale faydalanacak; 31...¥h6 32.¦g8 ve beyaz kale arkaya sarkıyor. Oyundaki hamle ise partiyi karıştırıyor ve daha aktif bir seçenek.]

32.¦g8 ¢f7 33.¦g2! [33.¦g5 cxd4 34.¦xf5+ ¢e8 35.¤g4 ¦xc2 ve partiye göre siyah için çok daha iyi bir konumla. Carlsen yine en iyi hamleyi buluyor.]

33...cxd4 34.¤xf5 d3! [Beyazın piyon yapısını dağııtan bu hamle kesinlikle en iyi seçenek.] 35.cxd3 ¦a1 [35...¦a3 36.¦b2 ¥b4 ve beyaz taşların bağlı olması büyük beraberlik şansları veriyor. 37.¤e3 ¥c3 38.¦b1 b4 ve yine oyunla karşılaştırıldığında çok daha aktif bir pozisyon.]

36.¤d4 b4

37.¦g5! [Kale asansöre binip beşinci kata çıkıyor! Kaleyi etkinleştiren ve siyahın Fg7 ve sonrasında b piyonuna baskı fikrini engelleyen harika bir hamle.] 37...¦b1 [37...¥g7 38.¦d5 ve kale her şeye hakim.]

38.¦f5+ ¢e8 39.¦b5 ¦f1+ [39...¥g7 40.¦xb4 (Daha iyisi 40.¦b8+! ¢f7 (40...¢e7 41.¤f5+ ¢f7 42.¤xg7 ¢xg7 43.¦xb4) 41.¦xb4 ¥xd4 42.¦xd4 ¦xb3 43.¦xd7+ ve kazanır.) 40...¥xd4 41.¦xd4 ¦xb3 finali büyük ihtimalle berabere olurdu ama 40.¦b8+! yüzünden haklı olarak Karyakin oyundaki hamleyi tercih etti. Siyahın en iyi defansif fikri kaleyle beyaz piyonları tehdit etmek.]

40.¢e4 ¦e1+ 41.¢f5 ¦d1 42.¦e5+ ¢f7 43.¦d5 ¦xd3 44.¦xd7+ ¢e8 45.¦d5

45...¦h3! [Kale için en iyi kare. b3 ve h2 piyonlarına baskı yaparken aynı zamanda beyaz şahı da çekeceği şahlarla rahatsız edecek.Berabere şansı yüksek.] 46.¦e5+ ¢f7 47.¦e2 [Carlsen h2 piyonunu korumak için kaleyi geriye atıyor.] 47...¥g7 48.¤c6! ¦h5+! [48...¦xb3 49.¤d8+ ¢f8 50.¤e6+ ¢f7 51.¤g5++–; 48...¥c3 49.¤d8+ ¢g7 50.¤e6+ beyaz at g5 karesine geldiğinde konum kurtarılamaz bir hal alıyor. Karyakin tehlikenin farkında ve zor konumda çok iyi savunmaya devam ediyor.]

49.¢g4 ¦c5 50.¤d8+ ¢g6 51.¤e6 h5+ 52.¢f3 ¦c3+ 53.¢e4 ¥f6 54.¦e3 h4 [Bu hamle ilk bakışta biraz şüpheli gibi görünüyor ama hamle önermek de kolay değil.Hemen Kc1 olabilirdi.] 55.h3 [55.¦xc3? bxc3= final berabere.]

55...¦c1 56.¤f8+ ¢f7 57.¤d7 ¢e6 58.¤b6

58...¦d1! [58...¥g7 59.f5+ ¢f7 60.¤d5 ¥f8 61.¢e5. Karyakin d5’i kontrol ediyor.]

59.f5+ ¢f7 60.¤c4 ¦d4+ 61.¢f3 ¥g5 62.¦e4 ¦d3+ 63.¢g4 ¦g3+?! [63...¥f6! bilgisayarın tercihi vebence de oyundaki hamleden daha mantıklı. Çünkü Kg3 siyah her zaman oynayabilir ama kale d3’te önemli kareleri kontrol ediyor.] 64.¢h5 ¥e7?! [Fil yanlış bir karede kalıyor. 64...¢f8 65.¤e5 ¥d8 66.¤c6 ¥f6 67.¤xb4 ¦g5+ ilginç bir denemeydi.]

65.¤e5+ ¢f6 66.¤g4+ ¢f7

67.¦e6! [Bu güzel hamleyle Carlsen fili düşürmeyi başarıyor! Ancak oyun henüz bitmiş değil ve Karyakin canla başla savunmaya devam ediyor.] 67...¦xh3 68.¤e5+ ¢g7™ 69.¦xe7+ ¢f6

70.¤c6?! [¹70.¦e8 ¢xf5 71.¤c6 ¦h1 72.¦e2 h3 (72...¢f4 73.¤d4 h3 74.¢h4 h2 75.¤e6+ ¢f3 76.¦b2 ¢e4 77.¤c5+ ¢d5 78.¤a4 ¢c6 79.¢h3 ¦e1 80.¢xh2) 73.¢h4 ve beyaz piyonunu koruyup konumu konsolide etmek üzere.]

70...¢xf5? [70...¦c3! çok güzel bir berabereye yol açardı. 71.¦e6+ ¢xf5 72.¤d4+ ¢f4 73.¢xh4 ¦d3 74.¤e2+ ¢f3 75.¤c1 ¦d1 76.¦c6 ¢e3 ve bu ilginç konumda beyaz b3 piyonunu tutamıyor. Şahı çok uzakta ve kalesi ile atı koordine değil.]

71.¤a5 ¦h1 72.¦b7? [72.¦f7+ ¢e6 73.¦f2 bu oyunsonundaki kazanç fikriydi! Kaleyi h piyonunu kontrol edeceği ikinci yataya dönmeyen Carlsen böylece kazanç şansına da elveda diyor.]

72...¦a1 73.¦b5+ ¢f4! [Güzel bir berabere! Kale ve piyon kale+at ve piyona karşı berabere yapıyor.] 74.¦xb4+ ¢g3 75.¦g4+ ¢f2 76.¤c4 h3 77.¦h4 ¢g3 78.¦g4+ ¢f2

[İlerlemiş h geçeri karşısında beyaz berabereye razı olmak zorunda. Carlsen için kaçan bir şans ve kuşkusuz aday için de kritik bir beraberlik. Karyakin ne kadar dirençli bir savunma yapabildiğini gösterdi. Alekhine’in bir zamanlar kendisi dediği gibi Karyakin’i açılışta, oyunortasında ve oyunsonunda ayrı ayrı defalarca yenmeniz gerekiyor partiyi kazanabilmek için. Bakalım bu partinin vereceği moralle Rus aday bugün oynanacak dördüncü partide şampiyona ilk mağlubiyetini tattırmayı başarabilecek mi?]

½–½

 

Resmi Site - Chess24

Haber: FM Tarık Selbes

Fotoğraflar: nyc2016.fide.com