New York’ta Sakin Başlangıç

Satranç dünyasının büyük heyecanla beklediği Carlsen-Karyakin Dünya Şampiyonluğu Maçı şu ana kadar son derece sakin ve heyecansız beraberliklerle devam ediyor. Adayın beyaz taşlara sahip olduğu ikinci parti de en az ilki kadar yavan geçti, hatta ilk partinin daha ilginç olduğu pekâlâ söylenebilir. Karyakin beyaz taşlarla şampiyona Ruy Lopez Açılışı'nda en ufak bir problem yaşatamadı ve Carlsen rahatça berabere yaptı. İki tarafın da risk almaya çekindiği ve en sağlam tercihleri yapmaya çalıştığı maçın bugünkü boş günden sonra oynanacak üçüncü oyunla birlikte alevleneceğini umuyoruz açıkçası.

Psikolojik olarak ilginç bir durum ise basın toplantısında yaşandı. Boş günde ne yapacaklarına dair bir soru üzerine Carlsen boş gün yerine maçın devam etmesini tercih ettiğini belirtirken Karyakin
dinlenme fırsatı olacağı için mutlu olduğunu söyledi. Stres ve heyecanın Karyakin'i biraz daha fazla yorduğunu söylemek herhalde doğru olsa gerek. Satranç tahtasında ise şu ana kadar tam olarak bir eşitlik söz konusu, herhangi bir tarafın daha iyi oynadığını söyleyemeyiz. Bu da Rus satranççı ve hayranlarını umutlandırıyor şüphesiz.

Üçüncü oyunda Carlsen'in ilk oyuna göre biraz daha fazla açılış üstünlüğü için gayret etmesi muhtemel. Öte yandan her beraberlik Carlsen'i en ufak hatasında şampiyonluğu kaybedebileceği için daha fazla strese sokacaktır, dolayısıyla Karyakin'den bir süre daha temkinli bir oyun bekleyebiliriz. Şampiyon ise favori olduğu maçta bir an önce öne geçerek rahatlamak istiyor olmalı.

Bakalım 14 Kasım Pazartesi saat 22.00'da oynanacak üçüncü oyunda eşitlik bozulacak mı?

 

Karyakin - Carlsen

Dünya Şampiyonluğu Maçı (2)

Analiz: [Tarık Selbes]

1.e4 [Karyakin Fischer’in öğüdüne şimdilik sadık kalıyor. 1.e4’e Carlsen’in ne oynayacağını görmek açısından maçın bu ilk safhasında açılışları değiştirmek mantıklı.] 1...e5 [Beklenildiği gibi. Yüzlerce yıllık satranç teorisi en sonunda bu basit hamle kadar güvenilir ve sağlam bir hamle bulamamışa benziyor.] 2.¤f3 ¤c6 3.¥b5 [Karyakin Berlin’e hazır.] a6 [İsterseniz gelin o uğursuz oyunsonunu hep birlikte hatırlayalım: 3...¤f6 4.0–0 ¤xe4 5.d4 ¤d6 6.¥xc6 dxc6 7.dxe5 ¤f5 8.£xd8+ ¢xd8. Neyse ki Carlsen Karyakin’in ne hazırlık yaptığını test etmek istemiyor.]

4.¥a4 ¤f6 5.0–0 ¥e7 6.d3 [Marshall’dan kaçmak isteyen ve aslında çok da iyi olmayan Anti-Marshall varyantlarını da oynamak istemeyen oyuncular son zamanda bu hamleye yöneldi. Böylece Zaitsev, Çigorin gibi çok analiz edilmiş varyantlardan da kaçınıyorlar. Herkeste Komodo ve Stockfish olduğu için teorik hazırlık günümüzde daha çok fazla oynanmamış eşit konumlara erişip daha önceden analiz etmiş olmanın avantajını kullanarak konumdaki fikirleri bilerek oynamanın sağladığı bir bilgi üstünlüğüne sahip olmayı amaçlıyor. 6.¦e1 b5 7.¥b3 0–0 8.c3 (Marshall’dan kaçmak isteyenler için diğerseçenekler 8.h3 ¥b7 9.d3 d5 (Beyaz h3-d3 oynayarak bu hamleyi etkisiz kılmayı amaçlıyordu ancak son zamanlarda oyuncular d5’in yine de oynanabilir olduğunu keşfettiler.) 10.exd5 ¤xd5 11.¤xe5 ¤xe5 12.¦xe5 £d6 ve kompansasyon mevcut; 8.a4 de bir diğer popüler seçenek) 8...d5 meşhur Marshall Gambiti. Üst seviyede oyuncular uzun zamandan beri bu gambite girmiyor, zira birçok varyant oyunu berabereye götürüyor]

6...b5 7.¥b3 d6 8.a3 [Fili a2-g8 çaprazında tutmayı amaçlayan bir hamle. Böylece beyaz klasik c3-Abd2-Af1-Ag3 manevrasından da vazgeçiyor ve atını c3’e koyarak oynamak istiyor. Carlsen’in beyaz taşlarla -biri Karyakin’e karşı olmak üzere!- oynadığı iki partiyle bu konumda beyazın diğer seçeneklerine şöyle bir göz atalım: 8.a4 b4 9.¤bd2 0–0 10.¦e1 ¤a5 11.¥a2 c5 12.c3 ¦b8 13.d4 cxd4 14.cxd4 £c7 15.¤b3 ¤xb3 16.¥xb3 ¥g4 17.¥g5 exd4 18.£xd4 ¥xf3 19.gxf3 ¤h5 20.¦ac1 ve beyaz üstün, Carlsen-Karyakin Amber-rapid 20th 2011 (6) 1–0; 8.c3 0–0 9.¦e1 ¤a5 10.¥c2 c5 11.¤bd2 ¤c6 12.¤f1 h6 13.¤e3 ¦e8 14.a4 ¥e6 15.d4 exd4 16.cxd4 ¤b4 17.¥b1 bxa4 18.¦xa4 ¥f8 19.¦a1 d5 20.e5 ¤e4 siyahın hiçbir problemi yok ancak daha sonra Carlsen yine de oyunu kazanmasını bildi, Carlsen – Aronian Norway Chess 3rd 2015 (8) ]

8...0–0 9.¤c3 ¤a5 [En çok oynanan varyant 9...¥g4 10.¥e3 ¤d4. Örnek bir devam yolu şöyle olabilir: 11.¥xd4 exd4 12.¤d5 ¤d7 13.h3 ¥xf3 14.£xf3 c6 15.¤xe7+ (15.¤f4) 15...£xe7 16.£g3 ve beyazın şah kanadında ufak da olsa bazı şansları mevcut.]

10.¥a2 ¥e6 [a2’deki beyaz fil f7’ye bakıyor ve aynı zamanda d5’i kontrol ediyor dolayısıyla kırışılması gerek. İspanyol’da a3 oynayıp fili a2’de tutmanın dezavantajlarından biri de bu. Fillerin kırışılabiliyor olması beyazın klasik İspanyol Açılışı’ndaki inisiyatifini azaltıyor.] 11.d4 [Bir diğer çok oynanan hamle 11.b4 ¥xa2 12.¦xa2 ¤c6 13.¥g5 ¤g4 14.¥xe7 ¤xe7 15.£b1 (Veziri b3 karesine koymak istiyor ve f5’i engelliyor) 15...c6 16.a4 £c7 17.£b3 Bacrot’nun tercihi, beyazın ufak bir üstünlüğü var; 11.¥xe6 fxe6 12.b4 ¤c6 13.¥d2 ¤d4 14.¤xd4 exd4 15.¤e2 c5 ve dengede bir konum.]

11...¥xa2 12.¦xa2 ¦e8 [12...¤c6 13.d5 ¤b8 14.£e2 ¤bd7 Topalov-Carlsen Paris GCT rapid 2016 (6) 0–1 partisinde oynanmıştı. Carlsen farklı bir hamle oynayarak Karyakin’i şaşırtmayı amaçlıyor.]

13.¦a1N [Teknik olarak bir yenilik. Daha önce oynanan hamle 13.£d3 ve parti şöyle devam etmiş: 13...exd4 14.¤xd4 £d7 (¹14...g6 ve beyaza bir şey bulmak kolay değil)15.¥g5 g6 16.f4 c5 17.¤f3 ¦ad8Paravyan-Harutyunian Moscow Aeroflot op-B 15th 2016 ½–½ beyazlar üstün ancak parti berabere sonuçlanmış; bu oyundan sonra başka partilerde mutlaka test edilecek diğer seçenekler ise 13.¦e1; 13.b3]

13...¤c4 14.¦e1 [14.b3 en doğal hamle kuşkusuz ancak oyundaki hamlelere bakıldığında Karyakin’in tercihi biraz daha doğru gibi. 14...¤b6 15.¥b2 exd4 16.¤xd4 ¥f8 17.¦e1 g6 Tüm oyun boyunca hissedildiği gibi at c3’te iyi durmuyor dolayısıyla siyahın hiçbir problem yok.]

14...¦c8 15.h3 [15.b3 ¤b6 (15...exd4 16.¤xd4 ¤e5 ilk bakışta beyaza biraz daha üstünlük veriyor gibi duruyor.) 16.¥b2 exd4 17.¤xd4 ¥f8 18.£d2 £d7 19.¦ad1 c5 20.¤f5 d5! ve siyah eşitlediği gibi daha rahat bir oyuna da sahip.]

15...h6 16.b3 [h6 oynattıktan sonra Karyakin b3-Fb2 oynuyor, güzel bir nüans.Bir de c3’teki atı g3’e transfer edebilse!] ¤b6 17.¥b2 ¥f8

 

18.dxe5 [18.£d2 c6 19.¦ad1 £c7; 18.£d3 diğer seçeneklerdi ancak onlarda da siyahın yeterli karşı oyunu var. Karyakin e4’e olan baskıyı azaltıp c3’teki atını yeniden konumlandırmak istiyor ancak sadeleştirmeler oyunu berabereye taşıyor.]

18...dxe5 19.a4 c6 [19...b4? Elbette ancak bir amatörden beklebilecek bir hamle. 20.¤a2 -- 21.¤c1 -- 22.¤d3 manevrası beyaza açık bir üstünlük verirdi.]

20.£xd8 [Vezirleri oyunda tutmak da bir şey kazandırmazdı: 20.£e2 ¤bd7 (Siyah b6 atını c5’e transfer edecek) 21.axb5 axb5 22.¤a2 ¤c5 ve siyah için rahat bir konumla.]

20...¦cxd8 21.axb5 axb5 22.¤e2 [22.¦a6 ¤fd7 ve Kb8-Ac5-b4 tehditleri yüzünden beyaz dikkatli oynamak zorunda.Karyakin beraberliğe razı görünüyor.]

22...¥b4 [Diğer bir varyant şöyle olabilirdi: 22...¤xe4 23.¥xe5 ¥c5 24.¥d4 ¤d5 25.¥xc5 ¤xc5 26.¤ed4 ¤b4 27.¦xe8+ ¦xe8 28.c3 ¤d5 29.¤xc6 ¤xc3=. Carlsen filleri kırışarak e5’e olan baskıyı azaltıyor ve atı yine c3 karesine getiriyor.]

23.¥c3 ¥xc3 24.¤xc3 ¤bd7 [Makagonov kuralı: Daha iyi bir hamle yoksa en kötü konumdaki taşınızı iyileştirin.] 25.¦a6 ¦c8 26.b4 [Ac5’i engelliyor] 26...¦e6 [Hemen 26...c5 de mümkündü 27.¤xb5 cxb4 28.¤d6 ¦e6 29.¤xc8 ¦xa6 ve berabere yapması gereken taraf beyaz.]

27.¦b1 [Carlsen’in c5 oynayacağını gören Karyakin’den profilaktik bir hamle.] 27...c5 28.¦xe6 fxe6 29.¤xb5 cxb4 30.¦xb4 ¦xc2 31.¤d6 ¦c1+ 32.¢h2 ¦c2 33.¢g1

[Güzel bir varyant şöyle olabilirdi: 33... ¦c6 34.¤c4 ¤xe4 35.¤fxe5 ¤xe5 36.¤xe5 ¦c1+ 37.¢h2 ¤xf2 38.¦b8+ ¢h7 39.¦b6 ¦e1 40.¦xe6 ¤d3 41.¤g6!=]

½–½

 

Resmi Site - Chess24

Haber: FM Tarık Selbes

Fotoğraflar: nyc2016.fide.com